In 2018, toen het Platform Hergebruik net was ontstaan, is Homegrade intern aan de slag gegaan om hun infoloket vorm te geven. Toen begon een samenwerking die subtiel gecoördineerd werd door Design With Sense, tussen de verschillende leden van het Homegrade-team, het advies- en begeleidingscentrum voor huisvesting van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Op dat moment was het onderwerp nog niet in onze netwerken verspreid, maar vandaag zijn wij geïnteresseerd in de feedback van het Homegrade-team, zowel over de voordelen die de samenwerking tussen de teamleden bij dit project heeft opgeleverd, als over hun gevoelens over hun nieuwe werkomgeving die zij nu al een paar jaar ervaren. En hergebruik in de praktijk? Zijn jullie er tevreden over?
Sophie Holemans van Homegrade en Christelle Vial van Design With Sense beantwoorden onze vragen.
Welke materialen zijn hergebruikt bij het ontwerp van het infoloket? En wat waren de voordelen om aan hergebruik te doen in de kantoren?
“Het ontwerp van het infoloket bestond uit het creëren van een ontvangstruimte voor het publiek. We moesten de inrichting ontwerpen en ze daarna vervaardigen. De gebruikte materialen zijn hoofdzakelijk hergebruikte panelen, multiplex met een melamine of grenen afwerking, MDF. Een klein deel is nieuw eikenhout. Het tapijt bestaat uit tapijttegels uit teruggewonnen tapijt, aangekocht bij Rotor. De verlichting is nieuw. De elektricien was terughoudend om met herbruikbare materialen te werken, ook al werkt hij samen met Design With Sense.
Het voordeel was dat we ons publiek konden laten zien dat het mogelijk is iets nieuws en aantrekkelijks te ontwerpen met hergebruikte materialen.” (Homegrade, 2021)
Waarom hebben jullie Design With Sense (afgekort DWS) gekozen? Hoelang duurde het project? Wat was de betrokkenheid van alle Homegrade-medewerkers?
“In onze adviezen zijn we voorstander van hergebruik, dus was het voor ons vanzelfsprekend om met teruggewonnen materialen te werken. Wij wilden ook een participatieve en op samenwerking gebaseerde aanpak: DWS voldeed aan beide criteria.
Het project heeft enkele maanden geduurd. Er was de ontwerpfase, waarin we een tiental collega-adviseurs en DWS samenbrachten, met 2-3 co-design bijeenkomsten om onze verwachtingen, behoeften en ideeën voor het gebruik van de ruimte te verduidelijken. DWS heeft onze gedachtewisselingen vertaald naar een concreet ontwerp en het gedane voorstel werd vlot aanvaard. Maar, zoals op elke bouwplaats, waren er nadien veel kleine aanpassingen.” (Homegrade, 2021)
Wat vinden u en uw collega’s van het uiteindelijke werk?
“Wij zijn heel tevreden! De ontvangstruimte is klein. Het proces heeft ons in staat gesteld een verfijnd en uitnodigend resultaat te bereiken, ondanks de vele beperkingen waarmee rekening moest worden gehouden. Het publiek waardeert ook de inrichting.” (Homegrade, 2021)
Zou u deze aanpak aanraden voor een kantoorrenovatie? Waarom?
“Ongetwijfeld. We brengen (brachten) veel tijd door in onze werkomgeving. Luisteren naar de werknemers bij het inrichten van hun werkomgeving draagt bij tot hun welzijn! Dat is belangrijk!” (Homegrade, 2021)
Het Platform Hergebruik heeft ook feedback over dit project ingewonnen bij een medewerkster van Design With Sense.
Waarom moedigt u co-design met uw klanten aan? Wat zijn de voordelen van deze methodologie, vooral in dit geval met Homegrade?
“DWS is gericht op het menselijke en het materiaal. Dit zijn de fundamentele waarden van DWS sinds 2015. Het ontwerpteam gaat uit van deze randvoorwaarden om een ontwerpproject te maken. Wat Homegrade betreft, spreekt hun testimonial in het artikel vanzelf. Zij hebben zich hun project volledig toegeëigend. De methodologie is gebaseerd op een fase van observatie, luisteren, het verzamelen van gebruiken, behoeften en verlangens, en een fase van cocreatie van de ruimte, waardoor de deelnemers een actieve rol kunnen spelen, en zelfs echte verantwoordelijkheid kunnen opnemen in het creatieproces.” (DWS, 2021)
In uw projecten werkt u veel met herbruikbare materialen. We kunnen stellen dat dit volwaardig deel uitmaakt van uw businessmodel. Wat waren de redenen hiervoor? Wat zijn de belangrijkste voordelen?
“Het materiaal is onze centrale bezorgdheid. Wij mikken op 80% hergebruik in onze eindproductie. Wij zijn van mening dat het gebruik van nieuw, weinig traceerbaar materiaal, dat van ver komt, met alle gevolgen van dien voor het milieu en de samenleving, geen zin heeft in onze aanpak. De voordelen zijn talrijk, maar ik zal er twee noemen: milieuvoordelen en creatieve voordelen. Het is het materiaal dat het project maakt, niet andersom. Het is dan ook een oneindige bron van inspiratie in onze projecten.” (DWS, 2021)
Zijn er, in het kader van dit project met Homegrade, moeilijkheden geweest bij de implementatie van dit hergebruik van materiaal? Zo ja, hoe hebt u die overwonnen?
“Er was geen probleem daar. Achter de schermen is de kern van de zaak het vinden van de materialenvoorraden. Vandaag komen er alsmaar meer hergebruikskanalen bij, ze structureren zich en bundelen hun krachten. Wat ook ingewikkeld is, is de klanten duidelijk te maken dat het project niet in steen gebeiteld is door een computerbeeld of andere projectiemiddelen. De materialen, hun uitvoeringstechniek of de creativiteit zullen het project tot het einde toe doen evolueren. We moeten dus vertrouwen opbouwen om de mensen onze behoefte aan flexibiliteit te doen aanvaarden.” (DWS, 2021)
Hebt u enig advies voor mensen die willen beginnen met het hergebruik van bouwelementen?
“Maak komaf met de opvatting dat hergebruik gelijk is aan werken met pallethout of doe-het-zelven. Er moet gecommuniceerd, opgevoed en aangetoond worden dat hergebruik een kwaliteitsvol, sterk en ook mooi resultaat biedt. Een van de opvattingen is ook dat dit minder duur is. Daar is echt creatief talent voor nodig (zowel voor ontwerp als fabricage). Dit vereist kennis en knowhow en het vermogen om zich dagelijks aan te passen. Ik denk dat je de tijd en de kosten van het vinden van materialenvoorraden, het onderhouden van het netwerk en de logistiek om dit te doen, niet mag onderschatten. We hebben daarvoor één teamlid dat daar de helft van zijn werktijd mee bezig is.” (DWS, 2021)
Als u meer wilt weten over dit project en de ontwikkeling ervan, kunt u het artikel in La Libre gaan bekijken, dat in 2018 verscheen, toen het project werd uitgevoerd!
Auteur van het artikel: Confederatie Bouw Brussel-Hoofdstad, in samenwerking met Homegrade en Design With Sense