Forum voor hergebruik- en sloopinventarisatie

Een digitale inventaris voor meer circulaire sloop

Op 24 november vond het Forum voor hergebruik- en sloopinventarisatie plaats in Greenbizz in Brussel. Een organisatie van Buildwise, de nieuwe WTCB, in het kader van het Digital Deconstruction project. Op het programma geen ellenlange presentaties maar vooral veel kansen tot het ontdekken van digitale tools en netwerken. Want dat is wat de wereld van circulair slopen een duw in de rug zal geven: partners die elkaar vinden in hun ambitie om meer materialen een tweede leven te geven.

Circulair slopen draait om het stellen van de juiste prioriteiten. Want wie duurzamer met gebouwen wil omspringen, moet in de eerste plaats sloop proberen vermijden en renoveren waar mogelijk. Pas dan moet onderzocht worden welke elementen nog geschikt zijn voor hergebruik en wat er hoogwaardig gerecycleerd kan worden. Een inventaris opmaken van wat er allemaal voor waardevols in het te slopen gebouw aanwezig is, vormt dan ook het begin van elke circulaire sloop. “Die helpt om onderbouwde beslissingen te nemen om beter te slopen”, vat Eléonore de Roissart van Buildwise het belangrijkste nut samen. “Vandaag bestaan er of zijn er al heel wat digitale oplossingen in ontwikkeling om dergelijke inventarissen efficiënter op te maken.”

Zelf producent van grondstoffen worden

Het forum diende om het aanwezige publiek uitgebreid kennis te laten maken met heel wat van die digitale diensten en tools. In totaal tekenden negen bedrijven present: B²ASC, BatiRIM, Circonflexe, Cirdax, Diag it /Cycle up, Inspectr, LIST (dat het Digital Deconstruction platform voorstelde), ROTOR en Skop. “Hergebruikinventarissen zijn zeker nog niet de standaard in de markt vandaag, maar het momentum begint wel te komen”, ziet Steven Meersman van studiebureau B²ASC. “Brusselse projectontwikkelaars krijgen bijvoorbeeld steeds meer vragen van overheden om dit in de bestekken op te nemen. Wij denken dat een verplichting nog zal volgen, precies omdat het een noodzakelijke tool is om naar meer circulariteit en duurzaamheid te evolueren. Dat net Brussel een voortrekker is in deze materie, hoeft niet te verwonderen. Door in te zetten op circulair slopen, kan de stad zelf producent van grondstoffen worden.”

Steeds interessanter om in te investeren

Met 80 deelnemers, mag het duidelijk zijn dat het thema leeft. Van architecten tot bouw- en sloopbedrijven, van overheden tot grote privé bouwheren en ontwikkelaars … De rode draad? De zoektocht naar meer informatie over hoe ze tot concrete resultaten kunnen komen. “Hergebruik en recuperatie duikt steeds vaker op in lastenboeken. Door de prijsschommelingen in nieuwe materialen, loont het ook meer de moeite om er in te investeren. Op vraag van klanten gaan we dan op zoek naar de juiste afnemers voor de materialen. Hier kunnen we alvast kennismaken met tools om dat in volgende projecten efficiënter uit te werken”, klinkt het bij Caro van Lysebeth en Joanathan De Paepe van sloopbedrijf De Meuter.

Nieuwe tools en partners ontdekken

“Uit eerdere projecten hebben we al geleerd hoe belangrijk digitalisering is om hergebruik van bouwmaterialen te faciliteren. Zelf kende ik enkel nog maar ROTOR”, vertelt Carole Toledano van Embuild Brussel. “Dat ik hier vandaag ontdek dat er veel meer spelers zijn die gelijkaardige diensten voor inventarissen aanbieden, maakt dit bezoek al meer dan de moeite waard. Bovendien staat de technologie op punt. Het is aan ons nu om de juiste toepassingen te vinden om dit in de praktijk te helpen brengen.” Dat net ROTOR al op de radar stond hoeft niet te verwonderen. Het bedrijf onderzoekt al meer dan tien jaar, vooraleer circulariteit in ieders vizier stond, hoe hergebruikinventarissen er het beste kunnen uitzien. Lionel Billiet van ROTOR: “Documenteren alleen volstaat niet, je moet er ook mee aan de slag. Bijvoorbeeld door te testen hoe makkelijk de materialen die je wil hergebruiken zich laten demonteren en waar je ermee terecht kan. Je ziet dat de tijdsgeest aan het veranderen is. In onze begindagen was er veel scepticisme. Er werd zelfs geopperd dat wat we wilden bewerkstelligen met circulair slopen illegaal was. Maar vandaag dragen we echt bij tot een cultuur van hergebruik.”

Weer de standaard worden

Wist u trouwens dat hergebruik van alle tijden is? Een onderzoek aan de VUB probeert de geschiedenis van hergebruik in kaart te brengen. “Pas in de jaren 60 en 70, met de komst van de massaconsumptie is hergebruik in onmin geraakt. Daarvoor was het eigenlijk een standaardmanier van werken”, geeft onderzoekster Ine Wouters aan. “Door de stijgende energieprijzen, wordt het nu te duur om nieuwe baksteken te bakken en grijpen we weer sneller terug naar hergebruik. Een goede zaak, die ook perfect aansluit bij de veranderende mentaliteit.” Het is die tijdsgeest die ook Jerôme Collette en Lionel Delatte van Circonflexe inspireerde om het anders en beter te doen. “Pas als we alle data hebben, kunnen we de juiste beslissingen nemen. Dat is het uitgangspunt achter het platform dat we ontwierpen. Louter een Excel lijst volstaat immers niet. De data moet in elke fase meegaan voor de juiste analyse en om de juiste partners samen te brengen.”

Digitale tools om circulaire initiatieven te verbinden

De vele geanimeerde gesprekken tussen de deelnemers en de standhouders en tussen de deelnemers onderling, bewezen het nu van dergelijke evenementen om mensen elkaar te laten vinden. “Die hergebruikinventarissen zijn eigenlijk bedoeld om aan matchmaking te doen. Overal begint de interesse aan te wakkeren, het is zaak die initiatieven nu te verbinden en voor elk materiaal de juiste afnemer en het juiste project te vinden om zoveel mogelijk waarde te creëren. Zonder digitalisering is dat onmogelijk om in kaart te brengen. Want de materialen moeten ook van de juiste kwaliteit zijn en over de nodige certificeringen beschikken om echt een tweede leven te krijgen”, besluit Maarten Stadhoudens van Cirdax.

Eléonore de Roissart (Buildwise) stelde voor hoe circulair slopen bij Hof Ter Laken in zijn werk ging, een pilootproject voor het Interreg Digital Deconstruction initiatief
© Ekkow Photography

Meer dan 80 deelnemers kwamen netwerken, leren en ervaringen delen op het Forum voor hergebruik- en sloopinventarisatie. Het vond plaats op 24 november in Greenbizz Brussel Deconstruction.
© Ekkow Photography

Auteur : BuildWise
Januari 2023